Afscheid van mijn moeder

 

Het is vandaag precies 7 jaar geleden dat mijn moeder is overleden. Wat gaat de tijd snel, ik ben gewend geraakt aan de leegte die ze achterliet, maar het gemis went nog steeds niet. Dat gemis komt voorbij in de meest kleine en onverwachte momenten. Volledig onaangekondigd raakt het een stukje rouw aan, inmiddels netjes geheeld, alsof een bot kartelmes heel kort maar diep in het litteken snijdt, waardoor dit weer een beetje open ligt. En zo geneest het tot de volgende snede.

Onlangs vond ik de brief terug, die ik voor haar in het ziekenhuis geschreven heb, op de dag dat ze zou overlijden.

Raymond, mijn broer, en ik hebben het haar nog kunnen voorlezen. En ze heeft het gehoord want ze glimlachte …….

Het is zaterdagmorgen, 15 oktober 2016 om half 9.

Ik schrijf deze brief aan jou op het moment dat je nog in het ziekenhuisbed ligt en wij bij jou hebben geslapen.

Ik merk dat je het zwaar hebt,

je praat aan één stuk door,

je zegt; je wilt niet meer, het boek is uit.

Je bent echt aan het afsluiten.

 

Aan mijn andere kant ligt Raymond op de grond te slapen, hij is heel relaxed, hij snurkt.

Het is eigenlijk een mooie en intieme setting, waarin jij je kinderen dicht bij je hebt.

Dit is misschien wat je vaak wenste, een liefdevolle en fijne band met ons.

Maar we weten dat het niet altijd zo was.

We weten dat jij moeite had met liefde te tonen, met liefde te geven en te ontvangen.

We moesten altijd tussen de figuurlijke regels doorlezen om te zien dat je van ons hield.

Maar weet je, je hebt het wel in je.

Want jouw kleinkinderen zijn alles voor je, je trots, je liefde, maar ook je zorg en je pijn.

Mijn cucu's, zei je altijd, wat kleinkinderen in het Indonesisch betekent. Het klinkt zoo lief!

 

De laatste jaren werd je opener, je werd milder, liever, maar ook kwetsbaarder.

Je voelde voor ons als een echte moeder, een lief Indisch moedertje.

Die laatste jaren waren waardevol voor ons, mam. Die koesteren wij.

In jouw laatste week thuis wilde je vrede hebben met mensen waar je wat issues mee hebt gehad.

Je had spijt, je ging vergeven. Wat mooi was dat!

 

Mam, en nu de laatste 2 weken, de rollercoaster; van een frozen shoulder en osteoporose, naar niet willen en kunnen eten, van de thuiszorg die jou moest douchen en in bed leggen, naar het vocht achter je longen.

Je werd opgenomen in het ziekenhuis, na 2 dagen raakte je verward, we waren je soms kwijt, en toen het telefoontje dat we snel moesten komen, nu waren de artsen je ook kwijt. Gelukkig voor ons werd je weer wakker. Maar het klopte niet, i.p.v. beter ging het steeds slechter met je.

En toen kwam de uitleg, de diagnose, je had de ziekte van Kahler, beenmergkanker.

 

Daarna gaat het snel, je hebt haast, je wilt nog van alles zeggen. 

Het gevoel van missen wordt tastbaar.

Het onuitwisbare moment dat we met z'n allen naar jouw muziek luisteren:

de Tenessee Waltz, Dear John en Bapa Kami, het Onze Vader in het Indonesisch. 

Je zingt nog zinnetjes mee. Je danst met je handen. Het geeft zo'n intieme sfeer met elkaar.

En bij elk weggaan zeggen we: "Ik houd van jou!"

"Ik ook van jou", zeg je dan. "Het komt goed."

 

Het is ook 7 jaar geleden dat Kintsugi als kunstvorm op mijn pad kwam en ik er een workshop van ontwikkelde voor creatieve coaching bij rouw en verlies. Bij alle Kintsugi workshops ligt dan ook een batikdoek om het servies in te pakken. Batik is een herinnering aan mijn Indische moeder, zo is ze er altijd een beetje bij.

 

Op zondag 15 oktober geef ik weer een kennismakingsworkshop aan de Vrije Academie in Amsterdam. Het is een mooie, inspirerende en creatieve middag. Blij en tevreden loop ik terug naar de tram als ik boven Amsterdam een regenboog zie, er stoppen meer mensen om foto's te maken van dit natuurverschijnsel. Maar voor mij persoonlijk was het een cadeau van boven. Een "het komt goed, meisje" van mijn moeder.